هر گونه تنگی در حالب به منزله فشار به کلیه میباشد و لذا هرگونه انسداد حالب جزء عملهای اورژانس است.
تنگی محل اتصال حالب به لگنچه کلیه (UPJO) شایعترین علت انسداد مادرزادی حالب است که در آن، محل اتصال حالب به کلیه دچار تنگی یا انسداد میشود و در نتیجه، سرعت جریان خروج ادرار از کلیه به درون حالب کاهش پیدا میکند و باعث اتساع کلیه ها و در نتیجه آسیب آنها می شود.
این بیماری بیشتر در کودکان اتفاق میافتد. این عارضه در کلیه چپ و نوزاد پسر بیشتر میباشد و در مواردی ممکن است دو طرفه باشد. گاها تنگی در زمان تولد وجود ندارد و با افزیش سن در دوران بلوغ پیدا میشود. عمده این موارد به دلیل تغییرات آناتومیک موقعیت عروق کلیه نسبت به محل اتصال حالب به لگنچه می باشد..
علت بروز بیماری تنگی محل اتصال لگنچه به حالب
این بیماری به دو صورت مادرزادی و اکتسابی ظاهر میشود. در موارد مادرزادی اغلب هنگامی تشخیص داده میشود که کودک در رحم در حال رشد میباشد.
در موارد اکتسابی، اثر فشاری یک رگ خونی غیرطبیعی بر روی حالب و یا درمانهایی که برای رفع انسداد ناشی از سنگ انجام شده ( چه جراحی باز و چه جراحی های بسته ) و نیز هرگونه دستکاری سیستم ادراری می توانند با ایجاد بافت فیبروز در ناحیه اتصال حالب به لگنچه همراه باشند.
علائم بیماری تنگی محل اتصال لگنچه به حالب
- ادرار خونی
- علایم عفونت ادراری
- تب
- ندرتاً پرفشاری خون
- استفراغ
- کمر درد یا درد در پهلوها
- اختلال رشد
نحوه تشخیص بیماری تنگی محل اتصال لگنچه به حالب
- سونوگرافی: سونوگرافی فقط بیانگر اتساع لگنچه است و برای تشخیص تنگی محل اتصال حالب به لگنچه کلیه دقیق نیست.
- اسکن هستهای کلیهها: عملکرد افتراقی کلیه ها در این اسکن مشخص می شود. این روش بهترین روش برای اثبات انسداد در سیستم ادراری است.
- پیلوگرافی وریدی: با تزریق وریدی ماده حاجب و ترشح آن توسط کلیه ها مسیر حالب و محل انسداد آن میتواند مشخص گردد.
- پیلوگرافی رتروگراد: گاها به دلیل اختلال عملکرد کلیه تزریق وریدی ماده حاجب امکان پذیر نیست و لذا با روش سیستوسکوپی و تعبیه کاتتر داخل لگنچه کلیه، ماده حاجب را مستقیما داخل لگنچه تزریق مینماییم و پس از خارج نمودن کاتتر و انجام گرافی رادیولوژی محل انسداد مشخص خواهد شد.
درمان بیماری تنگی محل اتصال لگنچه به حالب
در صورتی که مشکل تنگی محل اتصال حالب به کلیه در کودک شدید باشد، ممکن است در همان اوایل زندگی خود به عمل جراحی نیاز پیدا کند. انواع روش جراحی تنگی حالب عبارتند از :
- پیلوپلاستى: اساس درمان این بیماری جراحی پیلوپلاستی میباشد که به دو روش جراحی باز و لاپاراسکوپیک قابل انجام است. هم در روش لاپاراسکوپی و هم در روش جراحی باز ، محل تنگی مشخص شده و قطع میشود و مجددا حالب به لگنچه در محل مناسب پیوند زده میشود.
- اندوسکوپیک: گاها در مواردی که جراحی پیلوپلاستی قبلی با شکست مواجه شده،جراحی اندوپیلوتومی میتواند مفید باشد. در این روش به صورت آنتگرید و یا رتروگرید یک بریدگی به روش آندوسکوپی در محل انسداد یا تنگی اتصال حالب به کلیه ایجاد میشود