پیچخوردگی بیضه هنگامی رخ میدهد که با چرخش بیضه، پایه عروقی که از طریق آن خون به بیضه میرسد و با واسطه آن بیضه در کیسه بیضه معلق است، تابیده شده و پیچ میخورد که به دنبال کاهش جریان خون ایجاد شده به بیضه درد شدید و ورم بیضه اتفاق میافتد.
اگر درمان این بیماری در ۳ یا ۴ ساعت اول انجام نشود باعث آسیب برگشت ناپذیر به بیضه خواهد شد. این عارضه در اکثر مواقع یک طرفه بوده و بیشتر در نوجوانان شایع است اما در تمام طول عمر از دوران جنینی گرفته تا دوران میانسالی امکان وقوع دارد. در بسیاری از مواقع، این تابیده شدن در زمان خواب اتفاق میافتد.
علت بروز بیماری پیچخوردگی بیضه
بیضه ها در کیسه بیضه توسط پایه ای معلق هستند که عروق بیضه و لوله های منی بر از طریق این پایه به بیضه وارد میشوند. هرچه طول طول این پایه کوتاه تر باشد، چسبندگی بیضه به جدار اسکروتوم ( کیسه ی بیضه ) بیشتر است. لذا احتمال پیج خوردگی آن کمتر میگردد. بر عکس هرچه این طول بیشتر باشد بیضه در داخل اسکروتوم آزادتر باشد احتمال پیج خوردگی کمتر میگردد.
با توجه به اینکه معمولا طول این پایه در هر دو بیضه مشابه است، وقتی پیچ خوردگی در یک بیضه اتفاق میافتد، احتمال وقوع آن در بیضه مقابل نیز در آینده وجود دارد بنابر این برخی توصیه میکنند در زمان جراحی بیضه پیچ خورده بهتر است بیضه سمت مقابل نیز فیکس شود تا از بروز پیچ خوردگی در آن پیشگیری گردد. عوامل زیر میتوانند باعث تورشن در بیضه ای که مستعد پیچ خوردگی است شوند :
- سابقه ی پیچ خوردگی قبلی
- صدمه به بیضه
- تومور و سرطان بیضه
- هر گونه التهاب و یا عفونت در بیضه
- تحریک جنسی
علائم بیماری پیچخوردگی بیضه
- درد ناگهانی بیضه
- درد در شکم
- تهوع و استفراغ
- تغییر شکل و تورم کیسه بیضه
نحوه تشخیص پیچخوردگی بیضه
اغلب، پیچ خوردگی بیضه با معاینه فیزیکی بیضهها، کیسه ی بیضه و کشاله ران تشخیص داده میشود. سایر روشهای تشخیصی برای این عارضه عبارتند از :
- آزمایش ادرار: آزمایش ادرار برای رد کردن تشخیص عفونت بیضه که علایم بالینی مشابه دارد.
- سونوگرافی رنگی بیضه: این روش برای بررسی جریان خون در بیضه استفاده می شود.
- اسکن هسته ای بیضه: از این روش نیز برای بررسی جریان خون بیضه میتوان استفاده کرد.
درمان پیچخوردگی بیضه
تشخیص و درمان سریع بیمارانی که با این بیماری مراجعه میکنند میتواند از انجام ارکیدکتومی ( برداشتن بیضه ی مبتلا ) جلوگیری نماید. هر چه پیچخوردگی بیضه زودتر برطرف شود، احتمال اینکه بتوان بیضه را حفظ کرد، بیشتر است.
در برخی از موارد، پزشک ممکن است با فشار دادن کیسه بیضه، قادر به باز کردن پیچش بیضه باشد. اما این بیضه هنوز هم نیاز به عمل جراحی دارد تا از پیچ خوردگی در آینده جلوگیری شود. گاها پیچ خوردگی بیضه به صورت خود به خودی بر طرف میگردد.
بیمارانی که سابقه دردهای متناوب بیضه که به لحاظ شرح حال کاملا مشابه پیچ خوردگی بیضه است را دارند که خود به خود برطرف شده در معرض خطر پیچ خوردگی مجدد هستند و بهتر است تحت درمان قرار گیرند. جراحی این بیماری شامل رفع پیچ خوردگی و فیکس کردن بیضه در سطح داخلی کیسهی بیضه برای جلوگیری از عود کردن می باشد.