بیضه‌ها در کیسه‌ی بیضه قرار دارند که کیسه‌ای عضلانی و گشاد در زیر آلت تناسلی مردانه است. وظیفه‌ی بیضه‌ها ترشح اسپرم و هورمون جنسی مردانه است.رشد غیرطبیعی سلول‌های بیضه باعث ایجاد بدخیمی در بیضه میی شود. تومورهای بیضه نسبتا غیرشایع هستند و عمدتا در مردان سنین ۲۵ تا ۳۴ سالگی دیده می شوند.
علت بروز بیماری تومور بیضه
- بیضه نزول نکرده: به معنی عدم نزول بیضه به محل طبیعی خود در کیسه بیضه است. علت این است که حرارت کیسه بیضه حدود یک درجه سانتی‌گراد پایین تر از درجه حرارت بدن است و سلول‌های حساس اسپرم‌ساز، به علت دمای بالاتر، از بین رفته و علاوه بر ناباروری می‌توانند باعث ایجاد تغییر در سلول‌ها و سرطان شوند. بنابراین، اگر بیضه‌ها تا یک سالگی به داخل کیسه بیضه پایین نیایند، باید این کار با عمل جراحی انجام شود. حتی اگر با جراحی هم بیضه‌ها به داخل کیسه بیضه خود منتقل شوند، باز احتمال خطر سرطان وجود دارد
- وراثت و سابقه‌ی خانوادگی: وراثت هم می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان بیضه را افزایش دهد. کسانی که پدر یا برادر آنها به این بیماری مبتلا شده‌اند برای ابتلا به این بیماری مستعد تر هستند.
- سن: این عارضه بیشتر در مردان ۲۵ تا ۳۴ ساله رخ می‌دهد. اما در سنین دیگر هم دیده می‌شود
- سابقه ی سرطان بیضه: مردانی که مبتلا به سرطان در یک بیضه بوده اند، در آینده احتمال بروز سرطان در بیضه دیگر را دارند.
- مشاغل خاص: شغل‌هایی که درتماس با برخی مواد شیمیایی خاص هستند، افرادی که در معادن و آتش‌نشانی کار می‌کنند شانس بالاتری در ابتلا به این بیماری را دارند.
- بیماری های مادرزادی خاص: در مواردی مانند سندروم کلاین‌فِلتر احتمال ابتلا به سرطان بیضه بالا می رود.
علائم بیماری تومور بیضه
زمانی که بیماری هنوز محدود به بیضه است و به سایر نقاط بدن گسترش نیافته اغلب بزرگی بیضه‌ها، وجود توده در بیضه و یا درد بیضه از علایم بیماری هستند ولی با پیشرفت بیماری و با توجه به محل گسترش بیماری، ممکن است علایمی مثل درد زیر شکم، کمردرد و احساس درد و ناراحتی در بیضه و ورم پاها ایجاد شود.
در حالت کلی علائم تومور بیضه شامل موارد زیر می شود :
- حس سنگینی در کیسه بیضه
- برآمدگی، بزرگ شدگی، ناراحتی و درد یک یا هردو بیضه‌ها
- کمردرد
- درد خفیف در کشاله‌‌ی ران و شکم
- تجمع مایعات در کیسه بیضه
نحوه تشخیص بیماری تومور بیضه
اغلب آقایان، با لمس توده و یا سایر علائم، متوجه ابتلا به سرطان بیضه می‌شوند. برای تشخیص سریع این عارضه بهتر است آقایان پس از سن بلوغ ماهی یک بار بیضه‌های خود را مورد معاینه قرار دهند.
برای تشخیص اینکه توده، سرطانی است یا نه، باید از موارد زیر بهره برد :
- سونوگرافی: سونوگرافی به تشخیص نوع توده و برآمدگی در بیضه کمک می‌کند. تعیین ماهیت توده یعنی جامد و یا مایع بودن آن و مکان دقیق آن نیز به کمک تصویربرداری مقدور می‌شود.
- آزمایش خون: برای تعیین سطوح نشانگرهای تومور در خون استفاده می شود. البته بالا بودن سطح نشانگرها در خون لزوما به معنای ابتلا به سرطان نیست، اما به تشخیص بهتر پزشک کمک می‌کند. از طرف دیگر بیش از نیمی از بدخیمی های بیضه همراه با افزایش مارکرهای خونی نیستند.
- جراحی برداشتن بیضه: در صورتی که توده بیضه مشکوک به بدخیمی باشد، امکان برداشتن بیضه برای بررسی بیشتر از گزینه های تشخیصی و درمانی خواهد بود، گاها می توان حین عمل از توده بیضه نمونه برداشت و در همان لحظه با کمک همکاران پاتولوژیست خوشخیم یا بدخیم بودن توده را بررسی کرد و در صورت اثبات بدخیمی بیضه را به صورت کامل برداشت.
درمان بیماری تومور بیضه
اقدام اولیه در این بیماری جراحی برای خارج کردن بیضه می باشد. سپس مثل هر تومور دیگری اقدامات لازم برای بررسی میزان گسترش تومور باید انجام شود. این موارد اغلب شامل تصویر برداری ( اغلب سی تی اسکن کامل شکم و لگن و قفسه صدری ) و یا بررسی نشانگرهای خاص در خون می باشد.
در صورتی که ثابت شود بیماری محدود به بیضه هست ممکن است پزشک تصمیم بگیرد اقدام درمانی دیگری انجام نداده و بیمار را با بررسی های منظم دوره ای پیگیری کند ( البته به شرطی که مطمئن باشد بیمار پیگیری ها را به درستی انجام خواهد داد ).
بیشتر مبتلایان با کمک جراحی و خارج سازی بیضه، رادیوتراپی یا پرتودرمانی، در صورت لزوم شیمی درمانی و یا ترکیبی از موارد ذکر شده درمان می‌شوند. در بیشتر مواقع درمان اول، برداشتن بیضه با جراحی است. سپس بر اساس نوع تومور و پیشرفت آن ممکن است از سایر روش های درمانی استفاده شود.
اگر گسترش تومور به گره های لنفاوی شکم و فضای پشت شکم رسیده باشد با روش جراحی باید گره های مذکور نیز خارج گردند. در این روش جراحی که با برشی در جدار شکم انجام می شود، غدد لنفاوی فضای پشت شکم با نهایت دقت برداشته می شوند. با وجود این، گاهی اوقات ایجاد آسیب‌هایی به اعصاب نواحی مورد جراحی اجتناب‌ناپذیر است.